Pionir

Učenici prvih razreda primaju se u članstvo Saveza pionira, nakon čega slijedi članstvo u Savezu omladine; oba članstva su obavezna, u svakom slučaju neizbježna kao dio osnovno-školskog obrazovanja; (u okviru “redovne razredne nastave” održavaju se “satovi pionirske razredne zajednice” — SPRZ). Inicijacija se sastoji od svečane, kolektivne zakletve (“Danas, kad postajem pionir, dajem časnu pionirsku riječ da ću marljivo učiti i raditi, poštovati roditelje i starije, i biti vjeran, dobar drug koji drži datu riječ. Da ću voljeti svoju domovinu, Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju i sve njene narode i narodnosti.”) na Dan Republike, 29. XI., dijeljenje crvenih članskih knjižica i raznog znamenja kao što su plava “titovka” sa zvijezdom petokrakom, crvena marama i razne značke, popraćeno arhetipskom školskom priredbom (zbor, recitacije, sastavci) te zakuskom; obavezna, svečana uniforma su plave hlače/suknja i bijela košulja.

Primanje u omladince događa se na dan SKOJ-a, uz jednodnevni izlet autobusom (uz klasični repertoar autobusnih pjesama “Naš je vozač pravi dasa, autobusu daje gasa…”, “Od Vardara pa do Triglava”, te raznih borbenih pjesama: “Na Kordunu grob do groba”, “Konjuh planinom” itd.) do obližnjeg spomenika revolucije gdje se zakletva polaže u okviru “prigodnog kulturno-umjetničkog” programa na dotičnoj lokaciji (polaganje vijenca, govori lokalnih “političkih funkcionera”, zbor, recitacije…). Samo članstvo u dotičnim organizacijama nije podrazumijevalo veće obaveze ni povlastice.

Povremeno, od pionira se zahtijevalo sudjelovanje u “punoj opremi” pri svečanom obilježavanju raznih obljetnica, svečanom dočeku uvaženih gostiju i sl. dok su tzv. “uzorni učenici” bili počasno imenovani kao “pionirski rukovodilac”, “predsjednik pionirskog odreda” (odredi su najčešće imenovani po narodnim herojima, npr. PO Leo Rukavina-Munja) i sl. te su kao takvi, uz opću naklonost “nastavničkog vijeća”, također uživali privilegije kao što su: čitanje službenih obavijesti svim razredima u turnusu, česta “dežurstva na porti” kao i razna druga “dežurstva”, interpretativno čitanje i recitiranje na priredbama, polaganje vijenaca na spomen-ploče u susjedstvu i sl.

• Tamara Gruber