AFŽ
Antifašistički front žena imao je važnu ulogu u organizaciji žena u poslijeratnoj obnovi zemlje, te u opismenjavanju i političkom osvješćivanju stanovništva. Pogled u publikacije poput Žena danas pokazuje da je AFŽ bio i na prvoj liniji borbe za žensku ravnopravnost u svim društvenim sferama, borbe koju su tadašnje aktivistice izjednačavale s borbom za demokratski poredak: […]
Ajeti, Melihat
Jedina glumica s Kosova poznata ostatku zemlje. Glumila uglavnom u ratnim filmovima (npr. Vuk s Prokletija); izrazito tamna maslinasta tena, crne kose i jakih obrva, imala određene sličnosti s najtipičnijom tumačicom likova južno-balkanskih žena, grčkom glumicom Irene Papas. Đorđe Matić
Ajvar
Dio nacionalnog identiteta i kuhinje. Uz sarmu, burek i ćevape, najpoznatije jugoslavensko jelo, jednako omiljeno kod svih jugoslavenskih naroda i narodnosti. Osnovni sastojci: kuhane ili, bolje, pečene, pa potom mljevene paprike (one crvene, tzv. “roge”, koje seljaci u sezoni spremanja zimnice, omiljene razbibrige naših mama, prodaju uz auto-ceste u mrežastim vrećama), patlidžani, te bijeli luk. […]
Akademija republika
Sećate li se mesta na kojem je u filmu Nebo nad Berlinom nastupao Nik Kejv? Ili scene iz kluba kojom počinje film Glad za krvlju Tonyja Scotta? Negde krajem 1970-ih godina prošlog veka, zemaljskom kuglom su zavladala ovakva, “crnim svetlima” obasjana mesta, privlačeći sva noćna bića gradova u kojim su se nalazila, sve one kojima […]
Alan Ford
Nekoliko urbanih generacija odraslo je uz strip serijal “Alan Ford” Roberta Raviole zvanog Magnus i Luciana Sechija poznatijeg pod pseudonimom Max Bunker. Sredinom 1970-ih, u doba slatkog “zastoja demokratskog razvitka zemlje” (koji mi tada nismo primećivali jerbo “šta zna dete zna šta je demokratija”), živelo se u bezbednoj žabokrečini poznog titoizma i činilo se da […]
Amigo čizme
U rano doba jugoslovenskog punka, krajem 1970-ih i početkom 1980-ih godina, dakle u vreme kada je bilo praktično nemoguće nabaviti par Dr. Martens čizama izuzev ukoliko niste bili te sreće da odete čak do Engleske, čizme Amigo, koje je proizvodio Peko, predstavljale su (i pored zbunjujućeg španskog naziva) jedinu koliko toliko dostojnu supstituciju “prave stvari” […]
Ana Štefok, Elvira Voća i Višnja Korbar
Tri pjevačice, purgerice, naše original puce, a posle dame, kaj su negdi pret kraj 1960-ih i na početku 1970-ih pobedživale skoro na svim festivalima. Nekak se činilo, ovak unazad mi barem tak zgleda, kaj da su stalno zajedno pa smo ih počeli povezivat medžusobno, ono — kaj trio. I fakat — potražil sam — jesu […]
Ana voli Milovana
Najpopularnija srpskohrvatska palindromna ili račja rečenica, tj. rečenica koja se jednako čita slijeva nadesno i zdesna nalijevo. U našim enigmatskim listovima objavljeno je još mnogo takvih rečenica, pa i varijacija ove: “Anja voli milovanja”, “Ana voda Radovana”. Jovan Nedić
Aranđelović, Miroljub-Kemiš
Sjajni srbijanski harmonikaš, nagrađivan u zemlji i inozemstvu (na nekom su ga natjecanju proglasili čak najboljim na svijetu) i jedna od sivih eminencija “narodnjačke” scene 1980-ih. Vrlo mlad pročuo se zbog svog stila sviranja (nevjerojatna brzina i unatoč tome čistoća zvuka), kao i zbog afera s pjevačicama. Muž i mecena kasnije “kraljice tuge”, Tine Turner […]
Aranđelović, Stojan-Stole
Stole Aranđelović (1930.–1993.) nije bio superzvijezda kao Bata i/ili Ljubiša ali je svakako obilježio nevjerojatnu filmsku epohu (1945.–1989.). Uvijek glumeći ljude ruralne ali nekako arhetipski dobre, na onaj ur-slavenski bolni način, Stole je jedno od najposebnijih lica našeg filma. Ostvario je čitavu seriju fantastičnih epizoda — od dobrog zastavnika u seriji “Vojnici” (zabavna serija u […]
Argo juha (supa)
Prva “juha iz kesice” proizvedena na području Jugoslavije, u tvornici Argo u Izoli. Obavezan provijant na svim izletima i ekskurzijama tog vremena. Dragan Jovanović
Arjačkinje Barjačkinje
Dečja igra. Igra se tako što se deca, okupljena u dva protivnička tabora, uhvate čvrsto za ruke i razdvoje na dvadesetak metara. Onda u glas uzvikuju: “Arjačkinje, barjačkinje, koga ćete?” Protivnički tabor odgovara (npr.): “Marka, Marka!” Onda se prozvani zaleti i počne da trči nastojeći da probije “živi zid”. Ukoliko ne uspe, protivnički tabor ga […]
Armenulić, Silvana
Prva velika diva suvremene domaće narodne muzike, svojim je životom, a onda i pogibijom u automobilskoj nesreći otišla u legendu. Pjesma “Šta će mi život bez tebe dragi”, koju je za nju napisao Toma Zdravković, pjevat će se dok je svijeta i vijeka. Đorđe Matić
Atelje 212
Atelje je prvo pozorište koje je igralo “Čekajući Godoa” i Joneska u Jugoslaviji. Ostaće poznato i po pravovremenoj postavci mjuzikla “Kosa” kod nas. U njemu je po prvi put igran Dušan Kovačević i prve uloge ostvario Danilo Stojković. Zoran Radmilović odigrao je dve legendarne uloge, “Kralja Ibija” i “Radovana III”. Igrana je i “Korešpondencija” Borislava […]